Er is steeds meer te doen over neurodiversiteit op de werkvloer. Onder neurodiversiteit worden onder andere ad(h)d, autisme, dyslexie en hoogbegaafdheid verstaan. Diagnoses lijken je soms om de oren te vliegen, en daarbij ook de opmerkingen ‘TeGEnwOoRdiG hEeFT iEdeReEn ADHD.’ In de praktijk lijkt dit wel mee te vallen, volgens de laatste cijfers heeft in Nederland maar 2 tot 3% van de volwassenen ADHD. Wel wordt er momenteel gesproken over een inhaalslag; vrouwen krijgen vaker de diagnose ADHD. Momenteel is de verhouding man/vrouw onder de diagnose; 75% / 25%. Dit terwijl experts verwachten dat het bij beide genders even vaak voorkomt.
In dit artikel gaan we in op wat het voor je kan betekenen als je je eigen brein beter begrijpt: zo wordt het navigeren in werksituaties, relaties en in het dagelijks leven wat makkelijker. Van ADHD een ‘kracht’ maken in plaats van een valkuil, is een zoektocht die het meer dan waard is.
Wat is ADHD
De afkorting ADHD staat voor Attention Deficit Hyperactvity disorder. Oftewel een tekort aan aandacht in combinatie met hyperactiviteit. Hersenen met ADHD zijn minder goed in filteren en reageren sneller op prikkels van buitenaf. De neurotransmitters noradreline en dopamine komen in mindere mate voor in het voorste gedeelte van de hersenen. Een tekort aan dopamine kan zich uiten in lusteloosheid, vermoeidheid, geheugenverlies en concentratieproblemen. Een tekort aan noradreline lijkt samen te hangen met depressieve klachten, angsten en een gespannen gevoel.
ADHD uit zich anders in mannen dan in vrouwen. Lange tijd was het klassieke beeld bij ADHD drukke jongetjes die niet stil konden zitten. ADHD zou nauwelijks voorkomen bij meisjes en vrouwen. In de afgelopen jaren is er steeds meer aandacht voor hoe ADHD zich uit bij vrouwen. “Jongens externaliseren, meisjes internaliseren.”
De officiële diagnose ADHD kreeg ikzelf alweer ruim 4 jaar geleden. Het vermoeden was er al lange tijd, maar laten testen deed ik niet. Toen ik eenmaal de bevestiging had vielen er veel puzzelstukjes op zijn plek; moeite met in slaap vallen, vaak spullen kwijtraken, impulsief, soms heel enthousiast op andere momenten totaal niet, altijd nieuwe 'businessplannen – om maar een paar zaken te noemen. Als puber ben ik zo vaak mijn pinpas kwijtgeraakt dat mijn bank op een gegeven moment het aanmaken van een nieuwe pas in rekening bracht. ID kaarten heb ik verslonden en al meerdere malen hele fietsen ‘verloren’ door de sleutels erin te laten zitten.
Vrouw én ADHD
Vrouwen met ADHD hebben vaker last van angst, depressies en stemmingswisseling. Iets wat extra lastig is te reguleren in combinatie met hormonale schommelingen (menstruatiecyclus). Daarnaast kan er sprake zijn van slaapproblemen, gevoeligheid (specifiek bij afwijzing – of iets wat als ‘afwijzing’ wordt ervaren), slecht (werk)geheugen, veel kwijtraken, snel afgeleid zijn. Zo zijn er nog veel meer symptomen, niet iedereen heeft dezelfde symptomen en ook de mate waarin kan verschillen. ADHD gaat bij vrouwen vaak samen met perfectionistisch gedrag en faalangst. Andere “aandoeningen’ die vaak voorkomen bij vrouwen met ADHD zijn hooggevoeligheid, gewichtsproblemen, hoogbegaafdheid, autisme en depressies.
Cultureel en maatschappelijk gekeken wordt er van vrouwen verwacht dat zij zich aanpassen, minder aanwezig zijn. Waar mannen zich snel eerder op de borst mogen kloppen en dit als zelfverzekerd wordt beschouwd, zal er van een vrouw eerder worden verwacht dat zij bescheiden is. Bij meisjes en vrouwen wordt er sneller verwacht dat zij aan de norm voldoen en sociaal wenselijk gedrag vertonen (socialisatie). Daarnaast worden sommige symptomen maatschappelijk gezien sneller geaccepteerd. Denk hierbij bijvoorbeeld aan veel kletsen.
Door deze culturele en maatschappelijke verwachtingen, zijn veel vrouwen beter in het ‘masken’ van de symptomen. Iets wat misschien op het eerste oog positief lijkt, maar wat op latere leeftijd kan zorgen voor klachten zoals burn-outs en depressies.
De wetenschap
Tonen jongens en meisjes hetzelfde gedrag, dan nog worden jongens eerder doorverwezen. Al jaren worden vrouwen op alle vlakken minder serieus genomen binnen de gezondheidszorg. Het mannenlichaam is in onderzoek en praktijk vaak de norm. Pas in 2001 werd er door de Europese Commissie aangegeven dat er meer aandacht moest komen voor sekse- en genderverschillen in wetenschappelijk onderzoek. Zo is er bijvoorbeeld vrij weinig bekend over de invloed van de cyclus op ADHD medicatie. Één van de redenen waarom vrouwen minder mee worden genomen in maatschappelijk onderzoek komt juist door die cyclus. De werking van medicatie kan lastig te controleren zijn wanneer de hormonen in het lichaam zo kunnen verschillen.
Een topic wat momenteel weer meer aandacht krijgt in de politiek en in de media.
De voordelen
Los van de uitdagingen die ADHD met zich meebrengt, zijn er ook erg veel voordelen. Naar mijn mening zijn de D’S in ADHD (Attention-Deficit-Hyperactivity-Disorder) misplaatst. ‘Deficit’ en ‘Disorder’. Er is namelijk geen sprake van een aandachtstekort op het moment dat een activiteiten/ of informatie stimulerend is. Daarnaast legt het de nadruk op de negatieve kant van ADHD, in plaats van op de positieve kant van ADHD. Mensen met ADHD zijn vaak empathische, creatieve en probleemoplossende individuen, verbanden worden snel gelegd en ze nemen een ton aan energie met zich mee.
Naast al deze pluspunten, is één van de ‘symptomen’ van het hebben van ADHD dat een persoon in een hyperfocus terecht kan komen. Hyperfocus is de intense vorm van mentale concentratie. Tijdens de hyperfocus is iemand ongevoelig voor prikkels van buitenaf en is er weinig tot geen tijdsbesef.
Opgesomd de voordelen van ADHD:
- Empatisch;
- Creatief / Out of the box denken;
- Spontaan;
- De mogelijkheid tot hyperfocus;
- Goed gevoel voor humor;
- Eerlijk - sterk rechtvaardigheidsgevoel;
- Direct;
- Houdt het hoofd koel in crisistuaties.
ADHD en werk
“Teams met neurodiverse medewerkers zijn tot wel 30% productiever.”
Neurodiverse mensen zijn dus een waardevolle toevoeging aan teams en organisaties
De aanstekelijke energie van mensen met ADHD kan een positieve invloed hebben op de teamdynamiek. Door het out of the box denken en het vermogen om verbanden te leggen, kunnen er nieuwe innovatieve strategieën worden bedacht. Zo zijn er tal van andere zaken die positief beïnvloed kunnen worden door mensen met een neuro divers brein.
Succesvolle mensen met ADHD zijn o.a. Richard Brandson (founder Virgin), Ingvar Kamprad (oprichter Ikea), David Neeleman (JetBlue) en David Kellerman (Forbes 30 under 30). Er wordt zelfs gespeculeerd dat Walt Disney, Steve Jobs en Albert Einstein allemaal ADHD hadden.
Tips
Veel van de tips in dit artikel is iets wat ik zelf toepas in het dagelijks leven: afspraken altijd noteren, to do lists maken, regelmatig sporten/bewegen. Sleutels en pasjes hebben een vaste plek in huis en boodschappenlijstjes zijn in de volgorde van de route van de supermarkt.
- Zorg dat er voldoende afwisseling van taken is tijdens je werkdag. Deel je dag in blokken. Op deze manier houd je je aandacht makkelijker bij je werkzaamheden.
- Maak gebruik van een dagplanning en eventueel een weekplanning. Zo houd je je gedachten geordend en weet je wat je te doen staat;
- Een opgeruimd bureau zorgt voor een opgeruimd hoofd: maak je werkplek comfortabel en zorg voor zo min mogelijk afleiding. Luister bijvoorbeeld naar muziek (idealiter instrumentaal, dus zonder tekst). Door naar muziek te luisteren heb je nog maar één externe prikkel, ten opzichte van verschillende gesprekken, de radio, de deurbel en de telefoon door elkaar. Het is een stuk makkelijker om die ene prikkel te blokkeren, in plaats van de hele omgeving;
- Beloon jezelf bij het behalen van bepaalde KPI’s, targets en deadlines;
- Voor iedereen werkt weer iets anders. Voor sommigen werkt het om in een donkere ruimte te zitten met het licht gericht op iets waar je je op moet concentreren;
- Beweeg tijdens je werkzaamheden. Neem bijvoorbeeld een stressbal, fidget ring of een elastiekje mee naar je werk, zodat je tijdens het werk je energie kwijt kan, maar toch geconcentreerd kan blijven. Denk bijvoorbeeld ook aan sta-bureaus of een kantoorfiets;
- Zorg dat je telefoon op stil staat, wanneer je een blok voor concentratie inplant en geen belangrijke telefoontjes verwacht.
- Ga een rondje lopen tijdens je pauze of bijvoorbeeld naar de sportschool als die dicht bij je werk is.
Concentratievermogen bij ‘iedereen’
Het concentratievermogen is op jongvolwassen leeftijd op zijn best. Bij een leeftijd van 30 kan dit weer afnemen. Op het moment dat je wordt afgeleid, duurt het gemiddeld 10 tot 20 minuten voordat je je concentratie hebt hervonden. Even reageren op dat appje, een simpele vraag van een collega, of een e-mail die tussendoor komt, snoept dus al snel een kwartier weg van jouw focus.
De meeste volwassenen kunnen zich 30 minuten tot anderhalf uur concentreren - als je hier de onderzoeken op na leest, kom je er al snel achter dat de onderzoekers het niet met elkaar eens zijn over de duur van focus. De onderzoeksresultaten lopen uiteen tussen 20 minuten, 45 minuten of zelfs een uur. De simpele conclusie die we hieruit kunnen trekken is dat een mens niet het vermogen heeft om zich lang, zonder rust, op één taak te focussen. Om deze reden wordt er bijvoorbeeld geadviseerd om na twee uur autorijden, minimaal een kwartier ‘rust’ te nemen.
Of je nou neurodivers bent of neurotypisch; het inlassen van een pauze is aan te raden. Een pauze van 10 minuten tussen de zaken door kan je concentratie al bevorderen en heeft dus een positieve werking op de kwaliteit van je werk.
Er zijn ontzettend veel producten die jou kunnen helpen met plannen & concentreren. Onze favorieten op een rijtje
één van mijn favoriete boeken over ADHD. Lekker luchtig geschreven maar raakt wel alles aan; van werk, relaties tot het doen van boodschappen
Zelf nog niet gelezen, maar als deze half zo leuk en leerzaam als de eerste; dan is dit zeker een aanrader.
Voorkomen dat je weer eens iets kwijt raakt? Een apple AirTag is je beste vriend!
Net als wij, geen held in plannen maar toch graag het overzicht willen behouden? Wij raden deze planner aan!
Concentreren of helemaal ontspannen met muziek of geluid (bijvoorbeeld white noise)? Gebruik dan deze noise canceling headphones!
Je planning en je to do's liever in zicht? Dit handige magnetische 'white'board plak je zo op. Zo vergeet je hopelijk niets meer!
Wist je dat sommige geuren een kalmerend effect hebben? Door een aroma diffuser te gebruiken ruikt je huis lekker én kan je helpen ontspannen. Favoriete geuren van ons: Lavendel en Vanille
Reactie plaatsen
Reacties